Formy rodzinnej pieczy zastępczej
Piecza zastępcza nad dzieckiem jest sprawowana w przypadku, gdy rodzice biologiczni nie są w stanie zapewnić mu odpowiedniej opieki i wychowania. Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej powinno nastąpić po wyczerpaniu wszystkich innych form pomocy rodzicom, chyba, że dobro dziecka przemawia za niezwłocznym zapewnieniem mu opieki. Rodziny zastępcze oraz rodzinne domy dziecka zapewniają dziecku całodobową opiekę i wychowanie, w szczególności traktują dziecko w sposób sprzyjający poczuciu godności i wartości osobowej, zapewniają dostęp do przysługujących świadczeń zdrowotnych, zapewniają kształcenie, wyrównanie braków rozwojowych i szkolnych, zapewniają rozwój uzdolnień i zainteresowań, zaspokajają jego potrzeby emocjonalne, bytowe, rozwojowe, społeczne, religijne, zapewniają ochronę przed arbitralną i bezprawną ingerencją w życie prywatne dziecka oraz umożliwiają mu kontakt z rodzicami i innymi bliskimi osobami, chyba że z uwagi na dobro dziecka sąd postanowi inaczej.
Dziecko umieszcza się w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka do czasu zaistnienia warunków umożliwiających jego powrót do rodziny biologicznej, a zatem do czasu przezwyciężenia trudności, które stanowiły przyczynę umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej. Jeżeli powrót dziecka do rodziny naturalnej nie jest możliwy, umieszcza się je w rodzinie przysposabiającej.
Formami rodzinnej pieczy zastępczej są:
Rodzina zastępcza:
• spokrewniona – którą tworzą małżonkowie lub osoba nie pozostającą w związku małżeńskim będący wstępnymi (dziadkami, pradziadkami) lub rodzeństwem dziecka.
• niezawodowa – którą tworzą małżonkowie lub osoba nie pozostającą w związku małżeńskim niebędący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka. Umieszcza się w niej w tym samym czasie nie więcej niż 3 dzieci i osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej. W przypadku konieczności umieszczenia w rodzinie rodzeństwa, za zgodą rodziny zastępczej oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej, jest dopuszczalne umieszczenie w tym samym czasie większej liczby dzieci. Z rodziną zastępczą niezawodową spełniającą warunki do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, posiadającą opinię koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej oraz co najmniej 3-letnie doświadczenie jako rodzina zastępcza, prowadzący rodzinny dom dziecka lub pełniący funkcję dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego, starosta zawiera, na wniosek tej rodziny, umowę o pełnienie funkcji rodziny zastępczej zawodowej.
• zawodowa – (którą tworzą małżonkowie lub osoba nie pozostającą w związku małżeńskim, niebędący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka). Umieszcza się w niej w tym samym czasie nie więcej niż 3 dzieci i osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej. W przypadku konieczności umieszczenia w rodzinie rodzeństwa, za zgodą rodziny zastępczej oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej, jest dopuszczalne umieszczenie w tym samym czasie większej liczby dzieci), w tym:
a) rodzina zastępcza zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego – umieszcza się tu dziecko do czasu unormowania sytuacji dziecka, nie dłużej jednak niż na okres 4 miesięcy. W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres ten może być przedłużony, za zgodą organizatora rodzinnej pieczy zastępczej do 8 miesięcy lub do zakończenia postępowania sądowego o:
• powrót dziecka do rodziny
• przysposobienie
• umieszczenie w rodzinnej pieczy zastępczej
Rodzina zastępcza zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego przyjmuje dziecko:
1) na podstawie orzeczenia sądu;
2) w przypadku, gdy dziecko zostało doprowadzone przez Policję lub Straż Graniczną;
3) na wniosek rodziców, dziecka lub innej osoby w przypadku, o którym mowa w art. 12a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.
b) rodzina zawodowa specjalistyczna – w tej rodzinie umieszcza się dzieci w szczególności:
- legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
- dzieci na podstawie ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich,
- małoletnie matki.
c) rodzinny dom dziecka – rodzinny dom dziecka organizuje powiat lub podmiot, któremu powiat zlecił realizację tego zadania na podstawie art. 190 ustawy. Rodzinny dom dziecka może być organizowany na terenie innego powiatu na zasadzie porozumienia zawartego pomiędzy starostą powiatu, który organizuje rodzinny dom dziecka lub zleca realizację tego zadania na podstawie art. 190, a starostą powiatu, na terenie, którego organizowany jest rodzinny dom dziecka. W rodzinnym domu dziecka, w tym samym czasie, może przebywać łącznie nie więcej niż 8 dzieci oraz osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej. W razie konieczności umieszczenia w rodzinnym domu dziecka rodzeństwa, za zgodą prowadzącego rodzinny dom dziecka oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej, jest dopuszczalne umieszczenie w tym samym czasie większej liczby dzieci.
Objęcie dziecka jedną z form pieczy zastępczej następuje na okres nie dłuższy
niż do osiągnięcia przez nie pełnoletności, a w określonych ustawowo przypadkach– nie dłużej niż do ukończenia 25 roku życia
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie oferuje poradnictwo specjalistyczne w szczególności prawne, psychologiczne, pedagogiczne i rodzinne.